Khám phá từ A- Z về hạt sen

Hạt sen được biết đến không những là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng mà còn được sử dụng như một vị thuốc an thần và bồi bổ sức khỏe. Với những tính năng độc đáo này, hạt sen được rất nhiều người tiêu dùng ưa chuộng sử dụng. Vậy hạt sen là gì? Công dụng, cách chế biến như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ bật mí tất cả cho bạn, hãy cùng theo dõi nhé!

Hình ảnh hạt sen

Hạt sen là gì? 

Hạt sen có tên gọi khác là Liên nhục, Liên tử, Liên thực hoặc Tương liên. Trong tiếng anh, hạt sen được gọi là Lotus seed, tên khoa học là Semen Nelumbinis.

Hạt sen có hình trái xoan và gồm có 2 mảnh, mảnh trên đầu có núm nhỏ màu nâu, hạt được phủ bởi màng mỏng màu nâu nhạt hoặc xanh và có nhiều vân dọc. Khi bóc lớp vỏ bên ngoài ra bạn sẽ thấy một màu trắng ngà bên trong. 

Khi tách hai lá mầm ra, 2 đường rãnh dọc đối xứng và bên trong chứa chồi mầm màu xanh. Mầm này được gọi là tim sen hoặc tâm sen, có vị đắng nhẹ.

Hạt sen thường được sử dụng ở cả hai dạng, đó là hạt tươi và hạt khô với hàm lượng giá trị dinh dưỡng bên trong rất lớn.

Hạt sen được lấy từ cây sen. Từ ngàn xa xưa, cây sen đã hiện diện trong cuộc sống của chúng ta. Nhắc đến cây sen, tất cả đều nghĩ ngay tới hình ảnh một loại cây xinh đẹp và mang đến cảm giác thanh tịnh.

Cây sen có tới hơn 100 loại sen, tuy nhiên, loài sen phổ biến nhất chính là sen trắng đơn hoa, mỗi bông nở ra khoảng 24 cánh. Các loại sen khác như sen kép, mỗi bông có thể có trên 100 cánh hoa và mang sắc hồng đỏ tuyệt đẹp.

 Hình ảnh cây sen

Giá trị dinh dưỡng của hạt sen

Mặc dù mang một thân hình nhỏ bé, nhưng gói gọn trong thân hình đó là vô vàn chất dinh dưỡng to lớn đáng quý. Hạt sen cung cấp năng lượng với nhiều dưỡng chất như tinh bột, chất béo, chất đạm. Ngoài ra, hat còn chứa các vitamin, khoáng chất như vitamin B2, canxi, kẽm, photpho, natri, kali,...

Theo các nhà nghiên cứu định lượng trong 100g hạt sen gồm có:

Năng lượng	372 kcal	Mangan	621 mg
Nước	77 g	Niacin	429 mg
Carbohydrate	28 g	Kali	367 mg
Protein	13 g	Axit pantothenic	228 mg
Chất xơ	8 g	Thiamin	171 mg
Chất béo	2 g	Pyridoxin	169 mg
Photpho	168 mg	Sắt	95 mg
Magie	56 mg	Canxi	44 mg
Kẽm	28 mg	Folate	28 mg
Riboflavin	4 mg	Natri	1 mg

Trong bảng xếp hạng chỉ số Glycemic (GI) về tốc độ tiêu hóa thức ăn và tốc độ gia tăng lượng đường sau ăn, chỉ số GI của loại hạt này thuộc mức thấp.

Điều này chứng tỏ rằng, mặc dù hạt sen chứa chất béo nhưng là chất béo thực vật nên rất tốt cho sức khỏe. Đồng thời, ăn hat sen không làm tăng huyết áp quá cao và thích hợp cho bệnh nhân tiểu đường.

Khám phá 10 công dụng tuyệt vời của hạt sen

Hạt sen vốn được sử dụng rộng rãi giống như món ăn đơn thuần nhưng thực chất chúng có rất nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe. Không chỉ giản đơn là có khả năng thanh nhiệt mà còn bồi bổ và làm đẹp cơ thể từ sâu bên trong. 

Cung cấp năng lượng cho cơ thể

Trong hạt sen có chứa nhiều chất dinh dưỡng như carbohydrate, protein, chất béo, tất cả đều là những dưỡng chất vô cùng cần thiết cho hoạt động hằng ngày của con người. 

Như bạn đã biết ở trên, trong mỗi 100 gram hat tươi có khoảng 89 calo nhưng khi hạt khô thì có đến 372 calo. Cộng thêm nguồn khoáng chất như kali, magie, sắt giúp bạn hấp thụ chất dinh dưỡng nhanh và hiệu quả hơn rất nhiều.

Điều trị bệnh lẫn, suy giảm trí nhớ ở người già

Người càng có tuổi thường hay xuất hiện triệu chứng mất ngủ, choáng váng, đỡ đẫn, thậm chí là hay quên.  Triệu chứng lú lẫn ở người già rất nguy hiểm. Thời gian dài, họ sẽ mất khả năng nhận biết, không xác định được thời gian, không nhớ được thông tin của những người thân xung quanh.

Hạt sen chính là lựa chọn tốt nhất dành cho những người lớn tuổi. Các món ăn được chế biến từ loại hạt này giúp dưỡng tâm khí cho người cao tuổi, cải thiện trí nhớ rất hiệu quả.

Làm chậm quá trình lão hóa

Trong mỗi hạt sen có chứa các enzyme chống lão hóa, làm chậm quá trình phát triển lão hóa và tái tạo lại các protein bị tổn thương. 

Dựa vào tính chất tuyệt vời này, các nhà khoa học đã tìm cách sử dụng hạt sen trong công nghiệp mỹ phẩm và chăm sóc da. Tuy nhiên, ăn hạt sen tươi nguyên chất vẫn tốt và đảm bảo hơn sử dụng các loại mỹ phẩm mang đến vẻ đẹp bền vững từ sâu bên trong. 

Làm chậm quá trình lão hóa

Điều trị bệnh gan nhiễm mỡ

Mỡ luôn có thể tích tụ trong nhiều bộ phận của cơ thể chúng ta, đặc biệt là gan. Bệnh gan nhiễm mỡ do những căng thẳng và lo lắng dồn nén quá lâu. Lượng mỡ tích tụ này được gọi là tạng mỡ và có gây ra nhiều vấn đề tổn thương nghiêm trọng tới sức khỏe.

Chứa nhiều dưỡng nhất có giá trị tốt cho cơ thể, công dụng hat sen có đặc tính làm giảm lượng mỡ máu và trị bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả.

Góp phần chữa bệnh đau đầu

Theo Đông y, hạt sen có vị ngọt, tính bình và thành phần dinh dưỡng cũng đã được chứng minh là mang lại sự ổn định, an thần rất hiệu quả. 

Hạt sen chứa nhiều gluxit và protit, giàu các loại vitamin nhóm B, nhóm C có tác dụng điều trị bệnh đau đầu, đặc biệt là chứng đau nửa đầu.

Giúp an thai và ngăn ngừa sảy thai

Hạt sen được đánh giá là một vị thuốc an thai đến từ thiên nhiên rất tốt đối với những phụ nữ có nguy cơ sảy thai, động thai. Các thành phần chính trong hạt như axit folic và B12 (riboflavin) rất quan trọng và cần thiết. Các chất này đóng vai trò trong quá trình tạo máu cũng như tổng hợp DNA và phân chia của tế bào thai nhi.

Các dưỡng chất đặc biệt hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển của não bộ thai nhi. Chúng giúp con sinh ra được thông minh, nhanh nhạy và ngừa các khuyết tật không mong muốn.

Giúp an thai và ngăn ngừa sảy thai

Khả năng kháng viêm hiệu quả

Tâm sen chứa chủ yếu 2 loại polysaccharide có khả năng kháng viêm hiệu quả. Ngoài ra, các hợp chất tự nhiên như kaempferol, flavonoid trong loại hạt này hỗ trợ quá trình chống viêm, nhiễm trùng rất tốt.

Hỗ trợ quá trình tiêu hóa

Thành phần chất xơ và một vài hoạt chất trong hạt sen có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm tình trạng đầy hơi khó tiêu, tiêu chảy. Ngoài ra, chúng còn rất hiệu quả trong việc cải thiện chức năng lá lách.

Các chuyên gia y học cổ truyền Trung Hoa đã phát hiện được những chức năng bổ ích này. Vì thế, hat sen được bổ sung làm nguyên liệu của bài thuốc điều trị vấn đề tiêu hóa cũng như tăng cường sức khỏe, sắc đẹp. 

Bạn có thể sử dụng hạt sen thường xuyên, ăn kèm trong các món ăn cho bữa ăn phong phú và nâng tầm thể trạng khỏe mạnh.

Hỗ trợ quá trình tiêu hóa

Cung cấp canxi cho xương chắc khỏe

Hạt sen chứa hàm lượng canxi khá cao, đặc biệt cần thiết cho bé trong giai đoạn phát triển hoặc những người cao tuổi gặp vấn đề về xương khớp. 

Vì canxi là thành phần quan trọng cho quá trình phát triển khung xương cao lớn, cứng cáp và chắc khỏe hơn. Vì vậy, bạn nên dùng hat sen như món ăn mỗi ngày như việc uống sữa bổ sung dinh dưỡng.

Cải thiện khẩu vị của bé

Nếu trẻ nhỏ trong gia đình bạn biếng ăn, nhẹ cân, hay đi tiêu chảy thì hạt sen chính là giải pháp hiệu quả cho những vấn đề này. 

Hàm lượng astringent chứa trong sen mang lại cảm giác ngon miệng, cải thiện khẩu vị của bé rất tốt. Có khả năng giúp bé ăn ngon, ăn được nhiều hơn. Ngoài ra, hàm lượng vitamin và khoáng chất cao trị các chứng tiêu chảy, nôn mửa và tăng cường hệ tiêu hóa khỏe mạnh cho bé.

Cải thiện khẩu vị cho trẻ

Cách chế biến hạt sen

Tương tự như các loại hạt dinh dưỡng khác, hạt sen có thể được ăn như các món ăn vặt, hoặc chế biến chúng thành các món ăn khác nhau để bổ sung nguồn dưỡng chất tuyệt vời cho cơ thể.

Sữa hạt sen, hạt macca

Sữa hạt sen không chỉ thơm ngon mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng được chắt lọc từ hạt sen nguyên chất. Uống sữa hạt sen, macca giúp bạn duy trì làn da khỏe đẹp, vóc dáng thon gọn và chống lão hóa vô cùng hiệu quả. 

Ngoài ra, bạn có thể nấu sữa hạt sen kết hợp với hạt óc chó, hạt điều, hạt hạnh nhân, yến mạch để thưởng thức những hương vị mới lạ. Bạn có thể nhâm nhi ly sữa hạt sen nóng, thơm vị béo hòa lẫn vị ngọt làm bữa sáng mỗi ngày.

Sữa hạt sen, hạt Macca

Chè hạt sen vải 

Chè hạt sen vải thiều là món giải khát lý tưởng vào những ngày hè oi bức. Với nguyên liệu chính là sen, vải thiều và đường, bạn có thể làm ngay một nồi chè thanh mát cho cả gia đình.

Ngoài vải ra, bạn còn có thể làm chè dưỡng nhan kết hợp với nấm tuyết, táo đỏ hoặc chè hạt sen bí đỏ. Chắc chắn, đây sẽ là những món ăn thanh mát, giàu dinh dưỡng và đáng thưởng thức cho thời tiết nóng nực sắp tới.

Gà hầm hạt sen 

Gà hầm hạt sen là một món ăn bồi bổ sức khỏe và chữa trị chứng mất ngủ hoàn hảo cho người dùng với mùi hương vô cùng hấp dẫn. Để món ăn bồi bổ đầy đủ các dưỡng chất, bạn có thể thêm nấm hương và táo đỏ trộn lẫn hương vị bùi bùi của hạt, giúp phần nước hầm đậm đà hương vị.

Bạn có thể chế biến món bồ câu hầm sen cũng thơm ngon và hấp dẫn không kém. Lưu ý, để món ăn thơm ngon, bạn nên lựa chọn bồ câu tươi và hạt sen Huế tươi chất lượng.

Gà hầm hạt sen

Xôi hạt sen

Xôi hạt sen cuốn lá dừa mang cho mình một hương vị đặc trưng riêng mà không phải món ăn nào cũng có được. Hương vị thơm ngon từ những hạt xôi dẻo mềm trộn lẫn hạt bùi béo, ngây ngất. Đặc biệt, mùi thơm ngọt của lá dứa tạo nên một món ăn cuốn hút lạ thường.

Cháo hạt sen

Cháo hạt sen nóng hổi đặc biệt phù hợp vào những ngày thời tiết chuyển mùa, lạnh giá để làm ấm người. Không những là một món ăn đậm đà hương vị, mà món ăn này còn mang lại rất nhiều giá trị dinh dưỡng bổ sung cho cơ thể người dùng.

Mứt hạt sen

Từ xa xưa, mứt hạt sen vốn đã trở thành một thức quà quen thuộc trong những ngày lễ Tết đến xuân về. Những viên mứt bé xíu, màu vàng óng ánh. Khi cắn, bạn cảm nhận vị giòn của nhân hạt hòa quyện vị ngọt tan trong miệng. Đây là món ăn rất thích hợp để làm quà tặng ý nghĩa cho bạn bè, người thân và gia đình.

Canh hạt sen 

Bạn có thể nấu hạt sen cùng với những nguyên liệu bổ dưỡng khác nhau như sườn heo, rong biển. Ngoài ra, bạn cũng có thể hầm canh cùng các loại rau củ như cà rốt và bông cải xanh.

Những món ăn đều mang màu sắc và công dụng riêng, một món ăn tinh tế và tao nhã sẽ làm nên hương vị tuyệt hảo, khó quên cho người dùng.

Chả giò hạt sen

Chắc hẳn ít ai ai đến tên món ăn này, mặc dù khá lạ những mùi vị của chả giò hạt sen lại vô cùng độc đáo. Chả giò sen có lớp vỏ bánh giòn rụm, vàng óng bắt mắt bọc lấy phần nhân thịt, tôm, giò đậm đà và ngọt nước.

Nhờ hương vị thanh đạm của hạt được gói gọn trong nhân chả đã giúp món ăn được cân bằng hương vị của thịt, tôm, giò. Món ăn mang đến sức hấp dẫn mạnh mẽ khiến bạn ăn hoài không thấy ngán.

Chả giò hạt sen

Tác hại của hạt sen

Mặc dù hạt sen có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe của người dùng nhưng nếu ăn sai cách, hạt sen mang đến những tác hại, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. 

Trẻ biếng ăn

Hạt sen có thể khiến hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động kém vì trẻ còn nhỏ, đường ruột rất nhạy cảm. Ăn nhiều hạt khiến bé khó tiêu thụ hết các dưỡng chất, thậm chí chứng có thể gây dị ứng, mẩn đỏ. Vì thế, bé có thể bị đầy bụng, khó tiêu, biếng ăn nếu ăn quá nhiều.  

Nguy cơ nhiễm độc

Bạn không nên ăn tâm sen vì chúng có chứa độc tính alkaloid có tính gây mê, rối loạn nhịp tim có thể làm chết người khi sử dụng với người bị bệnh tim. Nếu muốn sử dụng tâm sen làm trà, bạn nên khử độc bằng cách sao tâm sen đến khi ngả vàng để độc tố thoát ra ngoài.

Đối với những người bị bệnh tim, bạn có thể ăn hạt Macca thay thế. Đặc biệt, hạt Macca có lợi cho hệ tim mạch rất lớn. 

Tâm sen gây độc cho cơ thể

Gây đầy bụng, khó tiêu

Nếu dùng hạt sen không đúng liều lượng, đúng cách, bạn có thể gặp các tình trạng đầy bụng, khó tiêu, táo bón. Ngoài ra, chúng chứa nhiều vitamin, khoáng chất nên rất khó hấp thụ. Nếu bạn đang bị rối loạn tiêu hóa thì hạt sen khiến bạn cảm thấy khó chịu hơn. 

6. Một số câu hỏi thường gặp về hạt sen

Bên cạnh chủ đề giá trị dinh dưỡng và những lợi ích nhận được từ việc ăn hạt sen, thì người tiêu dùng còn thắc mắc và muốn được giải đáp rất nhiều câu hỏi liên quan tới hạt sen.

Dưới đây là những câu hỏi nổi bật, nhận được nhiều sự quan tâm của người tiêu dùng được chúng tôi lọc ra và giải đáp chỉ tiết cho bạn đọc.

Hạt sen có giá bao nhiêu 1 kg?

Giá hạt sen dao động từ 200.000 - 300.000 VNĐ/kg, biến động theo mùa, đặc biệt là giá hạt sen tươi có sự chênh lệch giữa các mùa.

Giá hạt sen khô cũng có sự chênh lệch theo mùa nhưng không đáng kể, dao động từ 350.000 - 400.000 VNĐ/kg.

Nên ăn hạt sen bao nhiêu lần 1 ngày?

Một khẩu phần ăn thông thường theo tiêu chuẩn là khoảng 28 gram/ngày vì ăn quá nhiều hạt gây tình trạng đầy bụng, khó tiêu, thậm chí là táo bón.

Vậy bạn nên kết hợp chúng với liều lượng vừa phải, điều độ mỗi ngày để tiếp nhận những dưỡng chất bổ ích nhất.

Nên ăn hạt sen khi nào thì tốt?

Bạn nên nấu chè vào buổi chiều hoặc tối rất tốt giúp an thần, có giấc ngủ ngon. Ngoài ra, mỗi ngày, bạn có thể thưởng thức khoảng 6 - 8g hạt vào lúc đói.

Ăn tâm sen nhiều có tốt không?

Tâm sen là thành phần chính có tác dụng an thần. Nếu bạn muốn tận dụng lợi ích này, bạn không nên bỏ qua phần tâm sen. Bạn nên sử dụng tâm sen sấy khô để loại bỏ độc làm làm trà tâm sen cải thiện giấc ngủ ngon. 

Mang thai 3 tháng đầu có nên ăn hạt sen không?

Sen được đánh giá là thực phẩm tốt cho cả mẹ bầu và thai nhi. Do đó, mẹ bầu nên tăng cường sử dụng trong thực đơn ăn uống hàng ngày. Hơn nữa, hạt sen rất an toàn đối với sức khỏe của thai phụ, bạn có thể sử dụng vào bất kỳ thời điểm nào trong thời gian thai kỳ.

Những bà bầu có nguy cơ bị đái tháo đường và tăng huyết áp thai kỳ thì đây cũng chính là thực phẩm không nên bỏ qua.

Mẹ sau sinh ăn hạt sen có tốt không?

Sau khi sinh bé, cơ thể người phụ nữ bị suy giảm, nhịp độ sinh học của cơ thể bị đảo lộn khiến tình trạng mất ngủ trầm trọng. Điều này gây ra các chứng bệnh trầm cảm, mất sữa, tính cách thay đổi thất thường.

Một trong những cách an toàn để chữa trị bệnh mất ngủ cho mẹ là dùng sen tươi và tâm sen.

Ăn hạt sen có nổi mụn không?

Hạt sen có tác dụng rất tốt trong việc thanh nhiệt, giải độc cơ thể. Vì thế, nếu bạn đang gặp tình trạng mụn nhọt, mụn trứng cá, phát ban do nóng trong. Bạn có thể chế biến hạt thành các món ăn dinh dưỡng hỗ trợ điều trị. 

Hạt sen có bao nhiêu calo? Ăn hạt sen có bị béo không?

Chúng ta nên biết rằng, trong 100 gram hạt sen sẽ cung cấp cho cơ thể 350kcal. Bên cạnh đó, hạt cũng bổ sung các thành phần dinh dưỡng khác như 18g protein và chỉ khoảng 2.2g chất béo. Thành phần của hạt cũng chứa rất ít chất béo bão hòa.

Ăn hạt sen có mập không?

Ăn hạt sen không những không mập mà còn tốt cho sức khỏe. Những người đang trong chế độ ăn kiêng nên sử dụng hạt như một phần ăn giảm cân của mình.

Loại hạt này được sử dụng trong thực đơn giảm cân vừa giúp bạn cân bằng dưỡng chất cần thiết, song song đó là loại bỏ độc tố và chất béo dư thừa trong cơ thể, bạn không phải lo bị béo hay thiếu chất.

Hạt sen kỵ với gì?

Bạn không nên ăn hạt sen cùng thịt cua, thịt rùa vì rất dễ gây ra ngộ độc. Bên cạnh đó, người bị bệnh tim không nên ăn tâm sen. Nếu ăn, bạn nên sử dụng số lượng có hạn vì  tâm sen có hàm lượng alkaloid cao nên có thể gây đau tim và đột quỵ nếu ăn quá nhiều.

Cách bảo quản hạt sen như thế nào? 

Có hai cách đơn giản để bảo quản hạt sen một cách an toàn nhất, đó là phơi khô và đông đá.

• Phơi khô: Sau khi mua hạt về, bạn không nên rửa nước để tránh làm hỏng hạt. Chỉ cần bóc vỏ bên ngoài, dùng tăm lấy phần tâm sen ra riêng rồi phơi hạt dưới ánh nắng khoảng 3 - 5 ngày hoặc sấy khô rồi cất vào lọ kín.

• Đông đá: Cách này giúp bạn lưu trữ những hạt sen tươi dưới dạng đông thành đá để sử dụng. Sen đông đá sau khi được giã đông dần dần và nấu sẽ vẫn giữ được hương vị ngon ngọt, bùi bùi. 

Tuy nhiên, bạn chỉ nên sử dụng hạt trong khoảng 2 - 3 tháng, không được lâu như khi mình sấy khô.

Mua hạt sen ở đâu?

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều đơn vị cung cấp mặt hàng hạt sen như tạp hóa, siêu thị, cửa hàng hạt dinh dưỡng. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng hạt sạch, không bị nấm mốc, bạn nên chọn mua tại siêu thị lớn như Vinmart, Big c, Lotte, Bách hóa xanh…. 

Trên đây là toàn bộ những thông tin chi tiết liên quan đến hạt sen được chúng tôi tổng hợp lại. Hy vọng, qua bài viết trên giúp bạn đọc tích lũy thêm lượng  kiến thức hữu ích và chế biến được nhiều món ăn ngon từ loại hạt bổ dưỡng này.